KLM viert zondag (12 september) het 55-jarig bestaan van dochterbedrijf KLM Cityhopper, hoewel de eerste vluchten al op 29 augustus 1966 werden uitgevoerd. De Nederlandse Luchtvaart Maatschappij (NLM) ging van start met twee van de Koninklijke Luchtmacht gehuurde Fokker F-27 Troopships met vluchten naar Maastricht via Eindhoven en naar Groningen via Enschede.  

Binnenlandse vluchten waren niet nieuw: in de jaren dertig en in de jaren na de Tweede Wereldoorlog onderhield KLM al een binnenlands routenetwerk, maar dat bleek al snel niet meer rendabel te zijn. Door de economische ontwikkeling van Zuid-, Oost- en Noord-Nederland en de bevolkingsgroei in deze regio’s was er vanaf de jaren zestig weer behoefte aan een binnenlands netwerk van snelle vliegverbindingen.

Fokker F-27 van de NLM op Eelde in de jaren zestig.

De KLM-directie sprak in het jaarverslag 1966-1967 over een ’bevredigend’ resultaat met een gemiddelde bezettingsgraad van 46 procent op de noordelijke lijn en 35 procent op de zuidelijke in het eerste halfjaar. De lijnen waren primair geopend om het zakenleven tegemoet te komen in hun behoefte aan snelle verbindingen. Maar er was ook een andere doelgroep: de jeugd. KLM wilde het voor jongeren mogelijk maken om kennis te maken met de luchtvaart. Naast de lijnvluchten verzorgde de NLM ook veel rondvluchten.

De NLM beperkte de vluchten niet alleen tot Nederland. Zo kwamen extra Fokker F-27’s de vloot versterken en werden internationale bestemmingen als Bremen en Hamburg aan het routenetwerk toegevoegd. In 1976, toen de NLM tien jaar bestond, werd ‘CityHopper’ aan de naam toegevoegd. Met deze naam was het de bedoeling om ook in het buitenland als merk duidelijk herkenbaar te zijn en zich te kunnen onderscheiden.

Een belangrijke mijlpaal was in 1978 de levering van het eerste straalvliegtuig aan NLM CityHopper: de Fokker F-28 Fellowship. Van dat type ontving de maatschappij er vier. Een zwarte dag in het bestaan van NLM CityHopper was 6 oktober 1981: bij Moerdijk verongelukte een F-28 onderweg van Rotterdam naar Eindhoven tijdens een zware onweersbui. Hierbij kwamen alle zeventien inzittenden om het leven; een brandweerman op de grond die het ongeluk zag gebeuren bezweek aan een hartaanval.

Promotie van de NLM-lijndiensten van Rotterdam naar Londen en Parijs in de jaren tachtig.

Vanaf de regionale Nederlandse luchthavens voerde NLM CityHopper vluchten uit naar diverse Europese bestemmingen. Op Schiphol ontwikkelde de maatschappij zich langzaam maar zeker tot een ‘feeder’ voor overstappers op Schiphol. In 1988 nam KLM de regionale Nederlandse luchtvaartmaatschappij Netherlines over. In 1991 werden beide KLM-dochters samengevoegd onder de naam KLM Cityhopper. In 1988 had KLM ook een belang genomen in de Britse regionale luchtvaartmaatschappij Air UK, die eind jaren negentig volledig in Nederlandse handen kwam en uiteindelijk opging in KLM Cityhopper.

'Nieuwe' Fokkers
In het eerste jaar onder de nieuwe naam KLM Cityhopper bestond het netwerk uit inmiddels 36 bestemmingen. Binnenlands werd er vanaf Schiphol alleen nog naar Eindhoven en Maastricht gevlogen. Vanaf Rotterdam, Eindhoven en Maastricht vloog KLM Cityhopper naar steden als Londen en Parijs. De vertrouwde F-27’s waren inmiddels vervangen door nieuwe Fokker 50’s, terwijl op minder drukke routes tot eind jaren negentig ook kleinere Saab 340’s werden ingezet. De Fokker 70, waarvan er tien werden besteld, was vanaf 1996 de logische vervanger van de F-28.

Ook na het faillissement van Fokker bleef KLM Cityhopper volop vliegen met vliegtuigen van de Nederlandse vliegtuigfabrikant. Overal ter wereld werden gebruikte Fokkers aangeschaft. In 2006 bestond de vloot uit 55 Fokkertoestellen, waarvan 20 Fokker 100’s, 21 Fokker 70’s en 14 Fokker 50’s. Het aantal Europese bestemmingen was toegenomen tot ruim 45 en per jaar werden op dat moment vijf miljoen passagiers vervoerd. Inmiddels was al bekend dat de Fokkers zouden worden vervangen.

Omstreeks 2000: drie Fokker 50's, waarvan twee van KLM Cityhopper en een van KLM UK, op het platform van Schiphol. Op de achtergrond twee ATR 42's van franchisepartner KLM Exel.

De keuze viel op de Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer. KLC koos voor de E190, een toestel met 100 stoelen. Het brandstofverbruik van deze slanke tweemotorige toestellen was duidelijk lager dan die van de Fokkers en de toestellen waren met honderd stoelen net zo groot als de Fokker 100. In november 2008 arriveerde de eerste Embraer 190 op Schiphol. Vanaf 2016 kwam ook de kleinere E175+, met plaats voor 88 passagiers, de vloot versterken.

Terwijl Embraers in gebruik werden genomen verlieten steeds meer Fokkers de vloot. De laatste Fokker 50 werd in 2010 buiten dienst gesteld, de laatste Fokker 100 in 2012. Op 28 oktober 2017 voerde KLM Cityhopper de allerlaatste Fokker 70-vluchten uit. Het Fokker-tijdperk was na vele decennia ten einde, maar de vlootvernieuwing was nog niet voltooid. In februari ontving KLM Cityhopper de allereerste E195-E2: een stillere, zuinigere en bovendien langere versie van de E190, die 132 passagiers kan meenemen. 

Herstel na lockdown
KLM Cityhopper speelde een belangrijke rol in het herstel van het routenetwerk na de eerste lockdown in het voorjaar van 2020. Omdat de passagiersvolumes nog laag waren besloot KLM om de kleine Embraers van KLM Cityhopper in te zetten op intra-Europese routes die normaal gesproken met Boeing 737’s werden uitgevoerd. Er werd zelfs cabinepersoneel van KLM gedetacheerd bij KLC.
Ook naar nieuwe bestemmingen die KLM dit jaar aan het routenetwerk toevoegde, zoals Dubrovnik, Verona en Mallorca, verzorgt KLC de vluchtuitvoering.

In 55 jaar groeide de NLM van kleine maatschappij met slechts 22 man personeel en twee gehuurde vliegtuigen uit tot een volwassen bedrijf met een vloot van 53 toestellen, die tegenwoordig met 80 bestemmingen een groot deel van alle Europese vluchten in het KLM-netwerk voor haar rekening neemt.

De zuinige en stille Embraer 195-E2 is de nieuwste aanwinst van KLM Cityhopper.