AMSTERDAM - Het economisch herstel na de coronacrisis kan veel sneller en krachtiger plaatsvinden dan na de kredietcrisis van 2008. Dat stelt ING. De bank waarschuwt wel voor een scenario waarbij het virus in het najaar opnieuw de kop opsteekt en de luchtvaart- en reisbranche opnieuw zwaar worden geraakt.
Vanwege het restrictieve overheidsingrijpen in onder meer de luchtvaart- en reissector, is de huidige neergang wel veel abrupter en dieper dan tijdens de ‘Grote Recessie’ in 2008. Maar zo gauw contactbeperkingen worden afgebouwd en afgeschaft, kan de economie volgens de bank “in principe” snel weer verder op de weg van voor de crisis.
Structurele problemen
De economie kampte in 2008 met paniek over opgebouwde financiële verplichtingen en een gebrek aan inzicht in onderlinge verwevenheden. “Die structurele kwetsbaarheden moesten worden aangepakt, wat zorgde voor vele jaren van schuldenafbouw en voor een herstel dat pas vele jaren later was afgerond. In een korte coronacrisis bestaan dergelijke structurele problemen in Nederland nauwelijks”, stelt ING.
ING gaat uit van een basisscenario, waarbij de lockdowns het aantal infecties beperken. Het aantal sterfgevallen bereikt daarbij in veel Europese landen niet het niveau van Italië en vanwege de sociaaleconomische impact besluiten veel westerse landen vanaf eind april de lockdown te verminderen.
'Social distancing' houdt wel aan en iedereen die thuis kan werken, blijft voorlopig ook nog thuis werken. In Nederland heropenen scholen half mei en blijven restaurants en cafés gesloten tot 1 juni en gaan dan langzaam open onder strikte regels. “De terugkeer naar ‘normaal’ is daardoor geleidelijk.”
Omzetdip
In het basisscenario beleven de meeste bedrijven de grootste omzetdip in april en mei. “Vooral de horeca, reisbranche en de luchtvaart ondervinden door reisbeperkingen of verplichte sluiting omzetdalingen tussen de 80 en 90 procent. Sommige eetgelegenheden draaien nog bezorgomzet en sommige hotels hebben nog mondjesmaat gasten, maar de meeste horecabedrijven zijn in deze periode volledig dicht." Het aantal vluchten op Schiphol is door alle wereldwijde reisbeperkingen eind maart al teruggevallen naar zo’n 60 per dag, iets meer dan 10 procent van het normale niveau.
ING houdt rekening met een tweede scenario voor de Nederlandse economie, waarbij het virus, ondanks bredere inzet op testcapaciteit en contactonderzoek, in de herfst weer de kop opsteekt. “Hierdoor keren sommige coronamaatregelen weer terug. Er is nu echter meer ervaring, waardoor er meer maatwerk is en een groter deel van de economie kan blijven draaien dan in het tweede kwartaal.”
-50 procent
Tot september verloopt het tweede scenario voor de verschillende sectoren hetzelfde als het basisscenario. Bij de tweede dip zijn het opnieuw de horeca, reisbranche en de luchtvaart die zware klappen krijgen te verduren. “Doordat de overheidsmaatregelen meer op de lokale situatie worden toegesneden, worden omzetten van bedrijven in deze sectoren minder hard geraakt maar liggen tot begin 2021 toch nog wel 50 procent onder ‘normaal’”, aldus ING.
Toch belooft dit scenario volgens ING weinig goeds: “Door het langdurige karakter van dit scenario neemt de onzekerheid toe. Bedrijven stellen investeringen langer uit of zelfs af en consumenten doen dit met grotere aankopen.”