DEN HAAG - Het kabinet heeft onrechtmatig gehandeld bij de aankoop van aandelen Air France-KLM Group in februari 2019. Dat meldt de Algemene Rekenkamer in drie verschillende rapporten die woensdag naar de Kamer zijn gestuurd. Minister Wopke Hoekstra (Financiën) heeft nagelaten het parlement vooraf te infomeren over de verwerving.
"De Algemene Rekenkamer oordeelt dat de uitgave van 744,4 miljoen euro in strijd is met artikel 2.27 van de Comptabiliteitswet 2016, zo staat in het onderzoeksrapport Aandelenverwerving Air France-KLM, het rapport Staat van de rijksverantwoording 2019 en het rapport uit het verantwoordingsonderzoek waarin het jaarverslag 2019 van het Ministerie van Financiën wordt beoordeeld", zo staat in een verklaring.
De Rekenkamer stelt dat een minister pas uitgaven mag doen als het parlement vooraf een begroting heeft goedgekeurd. In dit geval is de Staat een verplichting aangegaan zonder die parlementaire autorisatie.
Minister Hoekstra heeft kort voor de aandelenaankoop weliswaar twaalf leden van de vaste commissie Financiën van de Tweede Kamer in een vertrouwelijk overleg op het ministerie geïnformeerd, maar de gehanteerde werkwijze voldoet niet aan de formele vereisten. De Eerste Kamer werd zelfs helemaal niet geïnformeerd. Daarmee is het budgetrecht van het parlement geschonden en spreekt de Algemene Rekenkamer van een onrechtmatigheid.
Voorkomen van voorkennis
Ook Hoekstra zelf meent achteraf dat de aankoop onrechtmatig was, maar op andere gronden. Hij geeft aan afgeweken te hebben van de normale besluitvorming, omdat de belangstelling van de Staat voor deze aandelenaankoop niet voortijdig bekend mocht worden. Daarom viel zijn handelen naar eigen zeggen primair onder Europese regels tegen marktmisbruik, ofwel het voorkomen van handel met voorkennis.
“Had de minister vooraf beide Kamers vertrouwelijk geïnformeerd op de wijze die het reglement van orde van het parlement voorschrijft, dan was wel sprake geweest van een rechtmatige transactie”, stelt de Algemene Rekenkamer, die spreekt over een gebrek aan vertrouwen van de minister in de waarborgen van de Tweede Kamer om informatie vertrouwelijk te houden.
De staat nam een belang van veertien procent in de Frans-Nederlandse luchtvaartgroep, zodat Nederland een bijna even groot aandeel in Air France-KLM verkreeg als de Franse staat. Op die manier wilde het kabinet de Nederlandse belangen binnen Air France-KLM waarborgen.
