LUXEMBURG - De miljarden euro's aan staatssteun die KLM vorig jaar ontving in de vorm van leningen en garantstellingen had niet zonder meer goedgekeurd mogen worden door de Europese Commissie. Het Gerecht van de Europese Unie in Luxemburg oordeelt dat de onderbouwing van de goedkeuring rammelt en verklaart het besluit nietig.
De zaak tegen de staatssteun was aangespannen door Ryanair. Het Gerecht van de Europese Unie stelt daarmee de Ierse budgetmaatschappij, een groot tegenstander van staatssteun aan flag carriers, in het gelijk. De onderbouwing van het besluit om de 3,4 miljard euro aan staatssteun goed te keuren was onvoldoende, zo luidt het oordeel.
Het goede nieuws voor KLM en de Nederlandse regering: de luchtvaartmaatschappij hoeft de staatssteun ondanks de rechterlijke beslissing niet terug te betalen. De schadelijke impact van de pandemie op de Nederlandse economie is daarvoor volgens de rechter te groot.
Nadat de Europese Commissie op 4 mei 2020 toestemming gaf voor Franse staatssteun aan zusterbedrijf Air France ter waarde van zeven miljard euro, vroeg de Nederlandse regering in juni vorig jaar toestemming voor steun ter waarde van 3,4 miljard euro aan KLM. Op 13 juli volgde groen licht uit Brussel, toen bleek dat de steun volgens de Commissie aan de regels van de interne markt voldeed.
Dit leidde tot protest van Ryanair: volgens de maatschappij had de Commissie onvoldoende onderbouwd waarom de eerder aan Air France verleende staatssteun geen invloed had op de beoordeling van de steun aan KLM. Dit aangezien Air France en KLM dochterbedrijven zijn van dezelfde holdingmaatschappij.
Parallelle toekenning
Het Europees Gerechtshof gaat daarin mee en vindt dat de Commissie onvoldoende heeft toegelicht dat de eerder aan Air France toegekende staatssteun niet ten goede komt aan KLM. Er is daarbij onvoldoende rekening gehouden met de juridisch complexe situatie van een parallelle toekenning van twee staatssteunmaatregelen aan twee dochterondernemingen van dezelfde holding (Air France-KLM), die tevens betrokken is bij de toekenning en het beheer van die steun.
De Europese Commissie moet nu een nieuw besluit nemen over de Nederlandse staatssteun aan KLM. Een woordvoerder van het Gerecht van de Europese Unie meldt tegenover deze site dat daar geen termijn voor is gesteld, maar dat dit zo snel mogelijk dient te gebeuren. Daarnaast heeft de Europese Commissie de mogelijkheid om in hoger beroep te gaan tegen het oordeel.
KLM en het ministerie van Financiën laten in afzonderlijke reacties aan deze site weten kennisgenomen te hebben van de uitspraak van het Europese Gerecht en deze te zullen bestuderen. Het ministerie van Financiën zegt de Tweede Kamer te zullen informeren. KLM benadrukt dat de uitspraak op dit moment geen gevolgen heeft voor het bedrijf.
Overigens kreeg ook het Portugese TAP vandaag nul op het rekest bij de Europese rechter. De overheidssteun van 1,2 miljard euro die de maatschappij van Portugal ontving, werd nietig verklaard omdat het onvoldoende is gemotiveerd.
