SCHIPHOL - Vliegtickets vanuit Nederland naar populaire bestemmingen binnen Europa worden dit jaar tussen de 40 en 60 euro duurder. Dat komt aan de ene kant door de hogere Nederlandse belasting op tickets sinds 1 januari, maar ook door de hogere kosten voor Europese uitstootrechten, die luchtvaartmaatschappijen moeten betalen. De prijzen zullen de komende jaren nog verder stijgen.
Dat verwacht ABN AMRO Bank in een vandaag gepresenteerde analyse. De bank heeft gekeken naar het effect dat milieubelastingen hebben op de ticketprijzen.
Zo heeft Nederland de accijns op tickets per januari verhoogd van 7,95 euro naar 26,93 euro. Het bedrag is gelijk voor elke reiziger, onafhankelijk of die naar een bestemming binnen of buiten Europa vliegt.
EU-belasting omhoog
Daar bovenop komt de hogere belasting vanuit Brussel. Het Europees Parlement en de Europese Raad van ministers hebben in december tot een pakket maatregelen besloten, dat de uitstoot van broeikasgassen door de luchtvaart met 55 procent moet verminderen in 2030. Onderdeel van dit pakket is dat de uitstoot in het EU emissie-handelssysteem ETS elk jaar zwaarder wordt belast. Zogeheten gratis emissierechten worden tot eind 2026 stapsgewijs tot nul afgebouwd. Ook het aantal overige rechten wordt tot 2030 verminderd.
Doordat er minder emissierechten beschikbaar zijn maar de vraag naar vliegen eerder zal toenemen dan afnemen, zal de prijs per ton kooldioxide door vraag en aanbod alleen maar stijgen. “De prijs schommelt enigszins en lag begin vorig jaar op 100 euro per ton. In december was het 87,70 euro. Het gaat in feite om vervuilingscertificaten. Omdat het aantal certificaten kleiner wordt, heeft dat gevolgen voor de prijs”, vertelt Stef Driessen, Sector Banker Leisure van ABN AMRO, aan Luchtvaartnieuws.
Retourtje Barcelona 47 euro meer
De bank heeft berekend welk effect dit heeft op de prijs van vliegtickets. Uitgaande van wat een ton CO2 eind december kostte en inclusief de hogere vliegtaks, wordt een retourtje van Amsterdam naar Barcelona 47,13 euro duurder. Voor een retour Nice is dat 44,50 euro, naar Rome 47,65 euro naar Lissabon 52,39 euro of naar Athene 56,25 euro.
Het EU ETS-stelsel geldt alleen voor vliegverkeer binnen de Europese Unie. Wie een ticket koopt voor een bestemming buiten de EU, betaalt alleen de Nederlandse vliegtaks. “Vluchten naar bestemmingen die buiten ETS vallen worden dus naar verhouding goedkoper en aantrekkelijker. Het zorgt dus voor een ongelijk speelveld”, stelt Driessen.
Dat is precies waarvoor de organisatie van luchtvaartmaatschappijen IATA en lobbygroep Airlines for Europe meermaals hebben gewaarschuwd: het nieuwe ETS onder Fit for 55 werkt ongelijkheid in de hand. Lufthansa-topman Carsten Spohr becijferde vorig jaar dat zijn klanten tientallen tot honderden euro’s meer moeten betalen, terwijl concurrenten uit de Golfregio of Turkije lagere prijzen kunnen hanteren omdat zij zijn vrijgesteld van ETS. Maatschappijen noemden dit verschijnsel “koolstoflekkage”, omdat de uitstoot van CO2 niet afneemt maar verschuift naar andere landen.
Niet alleen straffen
Toch is het volgens Stef Driessen niet zo dat maatschappijen in Europa alleen maar worden gestraft voor de hogere uitstoot. “De emissierechten zijn binnen ETS ingedeeld in categorieën. Schonere vliegtuigen worden minder zwaar belast dan vuilere, dus hiervoor hoeft een maatschappij minder vervuilingsrechten te kopen.” Dit is weer van invloed op de ticketprijs. Hetzelfde geldt voor de tarieven die luchthavens hanteren voor lawaaiige vliegtuigen.
De Europese Unie besluit in 2026 of het eigen ETS-stelsel wordt voortgezet of dat Europa het CORSIA-stelsel van emissierechten overneemt. Dit is opgezet door ICAO, de luchtvaartorganisatie van de Verenigde Naties. Aan CORSIA doen op dit moment 115 landen op vrijwillige basis mee. Vanaf 2027 wordt het stelsel voor internationale en intercontinentale vluchten verplicht voor de deelnemende landen.
