“De tent kan wat mij betreft weer weg”, zei interim-topman Ruud Sondag woensdagmiddag tijdens een persconferentie. De tent voor Vertrekhal 1 is symbool geworden voor de chaos sinds afgelopen zomer, toen de beveiliging de drukte niet meer aan kon. Reizigers moesten geregeld uren in de rij staan, voordat ze door de beveiliging waren. De chaos leidde tot het opstappen van Dick Benschop als CEO.

Werving personeel lukt
Tot eind maart geldt er een beperking van 50.000 reizigers per dag dat Schiphol kan verwerken. Maar vanaf de zomerdienstregeling op 26 maart gaat de capaciteit met 25 procent omhoog tot gemiddeld 70.000 en mogelijk 74.000 reizigers per dag. “We komen van ver, maar er is veel voortgang geboekt”, aldus Sondag. Schiphol heeft sinds november met alle airlines en andere stakeholders minutieus bekeken waar de problemen zitten op piekmomenten om gezamenlijk tot oplossingen te komen. Daaruit is een reeks maatregelen voortgekomen.

Maatregel 1 is de werving van extra personeel. Schiphol zei in november te streven naar de werving van 850 nieuwe mensen voor de beveiliging. “We hebben er inmiddels zo’n 400 aangenomen, van wie 116 sinds week 1 in dienst zijn. Van de 734 die nog nodig zijn is een deel al gescreend en aangenomen. In week 11, het moment waarvan we zeggen dat er nog voldoende tijd is om de agents op te leiden tot de meivakantie, zullen er meer dan 400 zijn ingestroomd. We hebben dan nog 364 agents nodig, maar we weten dat er via centrale werving zeker nog 285 mensen aan gaan komen die ook in gaan stromen en in week 11 klaar zijn. We hebben dan dus nog 85 mensen nodig”, aldus Patricia Vitalis, Director Operations & Aviation Partnerships. En de nieuwe werknemers lijken ook te blijven. “Elke week stromen er nu 50 mensen in en stromen er 10 tot 15 uit. Dat is laag”, aldus Sondag. De nieuwe mensen krijgen vanaf eind maart te maken met een geleidelijk steeds hoger aantal reizigers, zodat ze stapsgewijs aan het tempo leren wennen.

Security gaat anders werken
Maatregel 2 is dat de werkzaamheden bij de security zijn aangepast om het werk efficiënter te maken. De CT-scans van de handbagage zijn volgens Ruud Sondag de grootste bottlenecks en zorgen voor vertraging. In de kerstvakantie is een proef gedaan door de scans sneller uit te lezen, korter dan de gebruikelijke 15 seconden. Ook is geschoven met capaciteit tussen de CT-scans. Op die manier kan de productiviteit bij de scans met 15 procent omhoog van 2,3 naar 2,65 passagiers per minuut per lijn. Dat vergroot de capaciteit tot 47.000 rezizigers per dag. Samen met de beschikbaarheid van meer personeel en meer uren per werknemer, vergroot dit de afhandelingscapaciteit bij de beveiliging tot 70.000 passagiers per dag. "Het is onderbouwd en het is ook getest", aldus Sondag.

Sondag ziet nog ruimte voor verdere verbeteringen, maar dat is iets voor de reizigers. Als gezinnen de bakjes voor handbagage meer met elkaar delen, kan het aantal bakjes dat door de scan moet omlaag van gemiddeld 1,4 naar 1,2 per passagier. Ook dat scheelt weer tijd. Vlak voor de security komen er extra mensen te staan, die passagiers tips geven voor het inpakken van de bakjes. “We beginnen hiervoor een campagne op social media, samen met de luchtvaartmaatschappijen, om reizigers vooraf beter te instrueren.”

Voorbehoud
Bij elkaar leveren de maatregelen ruimte op om meer passagiers te verwerken, waarmee Sondag in eerste instantie zegt dat de beperkingen van tafel kunnen. Vier uur vooraf op Schiphol is niet meer nodig, maximaal drie uur is volgens hem voldoende. Maar even later maken hij en Vitalis toch een voorbehoud. Gedurende vijf tot tien dagen in de meivakantie wordt Schiphol geconfronteerd met piekmomenten, als iedereen tegelijk op vakantie gaat. Op die momenten is 70.000 passagiers per dag echt de max en eigenlijk te veel. Sondag spreekt voor de gehele meivakantie over maximaal 20.000 van totaal 3,5 miljoen ‘stoelen’, die het systeem op piekmomenten in de ochtenden tussen 6 uur een 11 uur toch niet aan kan.

De luchthaven is met airlines in gesprek dat zij iets gaan schuiven met hun vertrektijden, zodat niet iedereen tegelijk weer in de rij staat. “Airlines hebben er belang bij voor hun operaties om deze knelpunten op te lossen. We zijn over verschillende scenario’s in gesprek. Maatschappijen zijn ook nog steeds bezig met hun zomerdienstregeling, dus er is nog ruimte voor aanpassingen. Maar als het niet lukt dat airlines vrijwillig hun tijden verschuiven, dan komen er toch weer beperkingen die niet vrijwillig zijn”, waarschuwt de Schiphol-directeur.

Zomerpiek
De meivakantie wordt een lakmoesproef voor Schiphol of de maatregelen en werving van nieuwe personeel blijvend vruchten afwerpen. De bagage-afhandelaars hebben ook nog tussen de 300 en 400 mensen nodig, maar daar heeft Schiphol geen (hoofd)rol in. Sondag hoort dat de bedrijven en airlines dit probleem goed hebben opgepikt en goede voortgang maken met de werving, als sprak vakbond FNV onlangs nog zijn zorgen uit.

Of een geslaagde meivakantie betekent dat Schiphol ook klaar is voor de zomervakanties, kunnen Sondag en Vitalis nu nog niet zeggen. De verwachting is van wel, denkt Vitalis: “In de meivakantie ligt er een hoge piek van 79.000 reizigers per dag gedurende vijf tot tien dagen. In de zomer is de piek meer uitgesmeerd over acht weken en gaan drie regio’s op verschillende momenten op vakantie. De focus ligt nu op de meivakantie, maar we zijn bezig met de zomer.”

Positief gestemd
KLM is positief gestemd over de prognoses van Schiphol met betrekking tot de komende periode en de meivakantie. “We zien dat de hele sector zich inspant om de personeelstekorten op te lossen, om de reizigers weer goed van dienst te kunnen zijn. Het blijft voor alle partijen in de sector van belang om de voortgang van de werving van personeel te blijven monitoren, om reizigers voldoende kwaliteit en zekerheid te kunnen bieden, ook op piekmomenten op de luchthaven”, laat een woordvoerder weten.