“De keuze van het kabinet om geen van de beschikbare middelen in te zetten is, vanuit het taakveld van de staatsagent bezien, moeilijk te begrijpen dan wel kennelijk gebaseerd op onvolledige of onjuiste aannames”, schrijft Kremers in een brief aan het ministerie van Financiën, die in handen is van het FD. Hij moest namens het kabinet toezien op het naleven van de staatssteunvoorwaarden.

In ruil voor financiële hulp tijdens de coronacrisis moest de luchtvaartmaatschappij onder meer de kosten reduceren en belastingontwijking van in het buitenland wonend personeel aanpakken. Volgens Kremers heeft KLM zich daar niet aan gehouden, onder meer door een winstdeling uit te keren. De staatsagent vindt dat de luchtvaartmaatschappij daar wel erg makkelijk mee wegkomt.

“De niet-naleving door KLM wordt in de brief (van minister Kaag over haar besluit, red.) op onderdelen kleiner en kortdurender gemaakt dan deze feitelijk is. Anders dan bij andere bedrijven die van coronasteun gebruik hebben gemaakt, lijkt het er in het geval van KLM op dat de overheid het al mooi vindt als de voorwaarden tenminste deels worden nageleefd.”

Hij vervolgt: “De analyses van externe juridische adviseurs, in opdracht van de minister, lijken deels gebaseerd op onjuiste of onvolledige aannames. De inspanning lijkt vooral gericht op vermijding van enig formeel procesrisico. Dan verdwijnt naar de achtergrond het doel om met een samenhangende inzet van middelen naleving af te dwingen en het gezag van de overheid te beschermen.”

Staatssteun beëindigd
Inmiddels heeft KLM de staatssteunregeling beëindigd, en daarmee vervalt ook de rol van de staatsagent. Hij stopt per 1 november. De maatschappij zegt zich wel zoveel mogelijk aan de gemaakte afspraken over onder meer kostenreductie te zullen houden, maar Kremers ziet door de 'terugtrekkende beweging' van de overheid 'weinig perspectief' dat dit daadwerkelijk gaat gebeuren.