Op het moment dat ik dit schrijf zit ik in mijn uniform in een vliegtuig naar Los Angeles. Op zich niet heel vreemd voor een piloot, ware het niet dat ik op rij 6 zit. Het is weliswaar een plaatsje aan het raam, maar je verwacht van mij toch dat ik voor in het vliegtuig zit. Tenzij ik voor of na de vlucht in mijn eigen tijd als passagier ergens naartoe vlieg. Maar dat is vandaag niet het geval. Ik zit in een passagiersstoel, hoef niets te doen en toch ben ik aan het werk.
Je kunt als vlieger op een paar verschillende manieren te werk gesteld worden. Meestal zit je in een cockpit en breng je met je collega het toestel zo rustig en veilig mogelijk naar de beoogde bestemming. Als die bestemming wat verder weg ligt en de verwachte vliegtijd langer dan een uur of negen is, gaat er een extra piloot mee. Dan kan een van de drie vliegers buiten de cockpit rusten terwijl de andere twee aan het werk zijn. De rustmogelijkheden verschillen nog wel eens van maatschappij tot maatschappij en van vliegtuigtype tot vliegtuigtype.
Bij de chartermaatschappij waar ik ooit begon, was de rustmogelijkheid op hele lange vluchten niet meer dan een gordijn dat als een soort tent om een rijtje van drie stoelen was gedrapeerd. Soms zat je daar alleen en soms mocht je deze drie stoeltjes delen met een steward of stewardess. Het leukste moment was natuurlijk als de vrolijk loslopende kinderen je tentje hadden ontdekt en enthousiast gillend binnenkwamen om cowboytje en indiaantje met je te spelen. Daarna kon je weer lekker uitgerust aan het werk in de cockpit.
De meeste maatschappijen die lijndiensten over lange afstand vliegen, hebben vliegtuigen met een paar bedjes, meestal boven in het vliegtuig. Je kunt ze nog het best vergelijken met scheepskooien en als je er eenmaal in ligt, natuurlijk in je bedrijfspyama, dan kan ik daar prima slapen. Als de vluchten nog weer langer duren, vlieg je met een dubbele bemanning. Twee captains en twee copiloten. Ook de cabinebemanning telt wat meer mensen zodat ook zij kunnen slapen en elkaar aflossen. Het gekke is dat je, als je tenminste een paar uur horizontaal kunt slapen tijdens zo'n hele lange vlucht, toch behoorlijk uitgerust op de verre bestemming aan komt. Dat is echt een totaal andere ervaring dan diezelfde vlucht in een vol vliegtuig op de middenstoel van rij 43.
De laatste mogelijkheid waarbij een vliegtuigbemanning in een vliegtuig aan het werk is, maar in dat vliegtuig feitelijk niets te doen heeft, heet in het Engels deadheading of positioning. In het Nederlands zeggen we dan dat je opgestuurd wordt. Vandaag word ik samen met een copiloot opgestuurd naar Los Angeles en vandaar vliegen we morgen met een ander vliegtuig terug naar Europa. En zeg nou zelf, waar kun je beter een column voor luchtvaartnieuws schrijven dan op stoel 6A in het vliegtuig naar Los Angeles.
Jan Cocheret
[email protected]
