'Ben je wel eens bang in een vliegtuig?' Van de week werd die vraag mij weer eens gesteld. Dat is natuurlijk ook niet zo gek, want ik zit voor mijn beroep bijna dagelijks in een apparaat dat door heel veel mensen gezien wordt als iets dat heel gevaarlijk is. En voor iets dat gevaarlijk is, zijn we meestal bang.

Voor het helpen van passagiers met vliegangst is zelfs een speciale cursus ontwikkeld. Ik geloof niet dat je dit in andere takken van sport tegenkomt. Bij mijn weten zijn er echt nog geen cursussen voor de behandeling van vaarangst of rijangst. De stichting VALK van psycholoog Lucas van Gerwen geeft al tientallen jaren cursussen die heel veel mensen van hun vliegangst hebben afgeholpen. Zelfs als dat resultaat niet geheel bereikt wordt, dan lukt het bijna altijd dat de cursisten voor de rest van hun leven hun angsten zo weten te beheersen dat ze in ieder geval met een zekere rust in het vliegtuig stappen.

De basis van deze cursussen is kennis. Kennis over de basisprincipes van het vliegen. Het is natuurlijk ook een heel vreemd idee, dat een verzameling aluminium, brandstof, mensen en baggage met een gewicht van soms wel een paar honderdduizend kilo de lucht in gaat en daar nog blijft hangen totdat het bij de bestemming is gearriveerd. Maar als je je een beetje in de aerodynamica verdiept, dan blijkt dat het eigenlijk allemaal niet zo ingewikkeld is.

De meeste piloten weten gelukkig precies hoe het zit en juist die kennis haalt ook bij ons de angst weg. Iedere vlieger weet bijvoorbeeld dat turbulentie op zich geen gevaar oplevert. En geen gevaar betekent meesstal ook geen angst. Inmiddels is de betrouwbaarheid van de vliegtuigen en het complete luchtvaartverkeerssysteem zo groot is geworden, dat ook in die hoek weining angst gegenereerd wordt.

Ik kan dan me niet herinneren dat ik ooit bang ben geweest in een vliegtuig. Een heel enkele keer wel eens wat gespannen tijdens de voorbereiding van een lastige vlucht. Ook bij collega’s heb ik eigenlijk nooit iets gemerkt van angst. Het zou natuurlijk kunnen vallen onder het hoofdstuk beroepsdeformatie, want het zou wel een heel vreemd beroep worden als je iedere keer weer met angst in je cockpitje kruipt.

Toch kan ik me een captain herinneren, waarbij ik zo mijn twijfels had. Bij het minste of geringste hobbeltje in de lucht, trok hij zijn eigen stoelriem strak aan, haalde diep adem en begon in de cockpit keihard een oude hit van Engelbert Humperdinck te zingen: ‘Please release me, let me go….’

Jan Cocheret
[email protected]