Enige jaren geleden was ik spreker op een luchtvaartconferentie in Canada. Georganiseerd door de McGill University uit Montreal. De deelnemers waren luchtvaartjuristen uit Amerika en Azië.
De universiteit had mij gevraagd om de conferentiegangers bij te praten over de Europese passagiersrechten Verordening. Na mijn inleiding was het direct dringen bij de microfoon. De mensen die niet van hun stoel waren gevallen of eerst moesten bijkomen, stonden vooraan.
Recht op compensatie in het geval van onvrijwillige instapweigering, dat hadden ze in Noord-Amerika ook. Compensatie in geval van annuleren door de luchtvaartmaatschappij om commerciële redenen. Dat hadden zij niet, maar was te begrijpen. Zo ook het verplicht moeten leveren van zorg en ondersteuning aan gestrande passagiers.
Maar recht op compensatie in geval van vertraging? Dat konden ze maar niet bevatten. Vertraging is iets wat de luchtvaartmaatschappij niet wil, maar in de regel niet kan voorkomen. Het stond nadrukkelijk niet in de Verordening, maar het Europese hof had desondanks bepaald dat ook in geval van een vertraging de luchtvaartmaatschappij de passagier moest compenseren. Compensatie met forse vaste bedragen (250 tot 600 euro per passagier). Compensatiebedragen zonder correlatie met wat de passagier voor zijn vlucht had betaald. Vaak meer dan wat er voor het ticket was betaald. Dus de passagier werd naar zijn bestemming gebracht en de passagier hield er geld aan over? Dat was toch niet een economisch duurzame propositie? Ik kon het alleen maar bevestigen. Helaas de werkelijkheid in Europa.
De eminence grise in de zaal vroeg zich hardop af: “has Europe gone mad? “
De afgelopen 20 maanden zijn er 6 Europese luchtvaartmaatschappijen failliet gegaan. Airberlin, Alitalia, Monarch, Primera, Cobalt Air en Small Planet Airlines. Ik moest terugdenken aan het voorval in Canada. Natuurlijk is de concurrentie in de Europese luchtvaart moordend. De marges zijn bij de meeste flinterdun en ook heeft elke businessmodel zijn eigen problemen. Maar allen zijn gelijk voor wat betreft de problematiek van de ontspoorde Europese passagiersrechten. Deze realiteit is verantwoordelijk voor een escalerende toename van de kosten voor de luchtvaartmaatschappij. Voldoende om het verschil te maken tussen winstgevendheid en faillissement.
Belangrijke factor is de opkomst van het uiterst dubieuze bedrijfsmodel van de claimbureau’s. In Nederland zijn dat er al 22. Als paddenstoelen zijn deze opportunisten uit de grond geschoten. Hun opzet het verzamelen van zoveel mogelijk claims. Zij maken optimaal misbruik van de door het Europese Hof ontspoorde wetgeving. Namens de passagier vorderen zij compensatie in geval van vertraging en annulering. Indien succesvol in het innen van de compensatie, wordt door het claimbureau zeker 30 procent daarvan achtergehouden als vergoeding voor hun diensten.
Deze claimbureau’s hebben geschat dat de totale waarde aan compensatieclaims voor de Europese luchtvaart tussen de 5 en 16 miljard ligt. De totale winstgevendheid van de luchtvaart in 2017 was 10 miljard.
Jochem Croon
Luchtvaartjurist en specialist voor de luchtvaartsector
[email protected]
Jochem Croon is onafhankelijk luchtvaartjurist en adviseur voor de luchtvaart. De columns schrijft hij zonder last en op eigen titel. Onder zijn cliënten bevinden zich zowel traditionele maatschappijen als leisure en low cost maatschappijen.
Deze column verscheen eerder in Luchtvaartnieuws Magazine. Lees iedere maand zijn nieuwste column in het magazine. Word hier abonnee.
