Duurzaam gaat er om hoe je de luchtvaart stimuleert tot een zo milieu-efficiënt mogelijke operatie. De nationale overheid is daarover nu aan zet. Met welk overheidsingrijpen wordt het vervoeren van zoveel mogelijk passagiers tegen een zo laag mogelijke CO2-uitstoot bereikt?

Niet slim
Op het Ministerie van Financiën is het dossier ‘tickettaks’ maar weer uit de archiefkelders opgehaald. Dit idee uit het vorige decennium - uiteindelijk door minister Eurlings ingetrokken - wordt obligaat afgestoft. Minister Hoekstra is druk bezig met het doorrekenen van verschillende scenario’s voor het heffen van belasting over vliegtickets met (eerste?) vertrek uit Nederland. Dit is geen slimme oplossing. De focus is op de afgeleide van het probleem. Het richt zich op de consument en niet direct op de bron van de vervuiling (de luchtvaart zelf). En belasting op tickets is als maatregel te generiek om brandstofefficiëntie van de luchtvaartmaatschappij daadwerkelijk te belonen.

Slim
Gelukkig dat de Tweede Kamer hier niet in berust. Recent is er een motie aangenomen waarin de regering wordt aangespoord tot het doorvoeren van prijsdifferentiatie in de havengelden. Differentiatie in de havengelden waarmee milieu-efficiënt gebruik van de volle luchthaven door de luchtvaartmaatschappijen zou moeten worden beloond. Schiphol is al begonnen met het consulteren van de sector hierover.
Dit idee van prijsdifferentiatie in de havengelden is weer een stapje hoger op de ladder van slimme oplossingen dan het eendimensionale idee van belasting op tickets.

Nog slimmer
Verder naar boven op deze ladder van slimme oplossingen is het aanbrengen van een milieu- en economische efficiëntie correctie op de verdeling van slots. Een slot is het recht voor een luchtvaartmaatschappij tot het maken van een start of een landing vanaf een luchthaven. Voor deze slotverdeling is op dit moment niet van belang hoe milieu- en economisch efficiënt het slot door de luchtvaartmaatschappij wordt gebruikt. Dat de start of landing gemaakt wordt met een milieu-inefficiënt, halfleeg vliegtuig of met een nieuw, milieu-efficiënt vliegtuig vol met passagiers, blijft buiten beschouwing.

Die correctie kan lokaal voor Schiphol. De EU-wetgeving voor slots biedt de mogelijkheid lokaal ‘richtsnoeren’ aan te nemen die tot doel hebben de schaarse capaciteit van de luchthaven efficiënter te benutten. De slotuitgifte door de onafhankelijke slotcoördinator vindt iedere keer per seizoen plaats. Een lokale richtsnoer, ook wel ‘local rule’, zou er dan voor kunnen zorgen dat er een correctie plaatsvindt door in de slotuitgifte voor het volgende seizoen rekening te houden met hoe milieu- en economisch efficiënt de luchtvaartmaatschappij haar slots in het voorafgaande vergelijkbare seizoen gebruikt heeft. Hoe efficiënter de operatie, des te meer ruimte de luchtvaartmaatschappij krijgt.

Een oplossing waarmee Nederland direct het voortouw heeft binnen de EU. Het koppelt namelijk het gebruik van schaarse capaciteit van de overvolle EU- luchthavens aan milieuverbetering en economische efficiëntie.  

Jochem Croon
Advocaat en specialist voor de luchtvaartsector
[email protected]

Jochem Croon is onafhankelijk advocaat voor de luchtvaart. De columns schrijft hij zonder last en op eigen titel. Onder zijn cliënten bevinden zich zowel traditionele maatschappijen als leisure en low cost maatschappijen.

Deze column verscheen eerder in Luchtvaartnieuws Magazine. Lees iedere maand zijn nieuwste column in het magazine. Word hier abonnee.