In het begin van de brief werd ik geconfronteerd met zijn of haar persoonlijke ervaring van uitbuiting, een schuld van 200.000 euro, kosten van een extra typerating, pay to fly, slechte vliegscholen, te gemakkelijke selectie, het feit dat er tijdens de opleiding niemand is afgevallen, "terwijl daar bij aanvang juist zo voor werd gewaarschuwd", en bijna een A-4tje vol met andere negatieve ervaringen.

Gevolg van al deze ellende, volgens de briefschrijver: "gefrustreerde startende piloten met grote financiële zorgen, die nog bij hun ouders thuis wonen maar de leeftijd hebben om een gezin te stichten." Een boel ellende, ik kan niet anders zeggen, terwijl iets in mij ook zegt dat er aan ieder verhaal twee kanten zitten, want met name de laatste jaren zijn er honderden aspirant-piloten wel aan de slag gegaan. Wat ik al verwachtte verscheen na twee kantjes lezen in de brief. "Deze situatie is een gevaar voor de luchtvaart, zie maar wat er is gebeurd bij Germanwings", aldus de briefschrijver.

De maatregel die versneld is ingevoerd om een cabin crew-lid in de cockpit plaats te laten nemen als een van de beide vliegers moet plassen is bizar, volgens de schrijver, en daarin ben ik het met hem of haar eens. Een preventief beleid om te weten hoe het met de piloot gaat en de mate waarin hij of zij fit to fly is lijkt me veel verstandiger. En hoeveel vluchten verlopen er niet probleemloos, miljoenen en nog eens miljoenen passagiers worden ieder jaar veilig vervoerd.

Ik moet tijdens het lezen van de brief denken aan de openingsvlucht die ik maandag (20 april) maakte met VLM van Rotterdam naar Hamburg. Bij deze sympathieke Belgische maatschappij werkt sinds de management buy out nog maar één steward of stewardess in de cabine van de Fokker 50. Dit cabinepersoneelslid draait ook nog eens een volledige service, want de Belgen willen gewoon een Duvel-biertje kunnen schenken in een echt Duvel-glas, zonder bijbetaling. Stel je voor dat de steward of stewardess vijftig man moet laten wachten omdat een piloot een bezoekje aan het toilet moet brengen. Dan moet het cabinepersoneelslid het eigen werk loslaten om tijdelijk plaats te nemen in de cockpit. Op het moment dat de service weer kan worden hervat, is de daling al ingezet.

Nee, de werkloze piloot had een betere oplossing. Het voorstel was van de nood een deugd te maken. "Stel je voor dat eenzelfde ramp nog eens zou gebeuren", zo schreef hij of zij, "dan is het vertrouwen weg bij de reizigers en neemt de vliegbereidheid af. Ook kan er medisch altijd iets met een van beide piloten gebeuren. De oplossing is heel gemakkelijk: een tweede co-piloot. Het mes snijdt direct aan meerdere kanten: het cabinepersoneel kan zich bekommeren om de passagiers, de cockpit blijft niet enkel bezet, het moet de reizigers toch ook een veilig gevoel geven en oh ja, door die extra piloot is direct het werkloosheidprobleem van veel jonge aspirant piloten opgelost", aldus de briefschrijver. Over de contractvorm is ook al nagedacht: een soort stage-piloot, dus niet direct de hoofdprijs qua salaris. Zo kan de tweede co in de praktijk toch haar of zijn ervaring opdoen. Er moet wel een level playing field zijn, dat wil zeggen dat de maatregel geldt voor alle maatschappijen, zodat de een geen kostenvoordeel kan behalen ten opzichte van de ander. Gewoon goed uitleggen aan het vliegende publiek en men snapt wel waarom de tickets wat duurder worden. Volgens de bedenker is het toch al te gek voor woorden dat een treinticket vaak duurder is dan een vliegticket.

De aspirant-piloot eindigde de brief met de oproep tot 'bezinning' in de luchtvaart, in de trant van: zijn we ten aanzien van het beroep piloot in combinatie met veiligheid niet te ver doorgeschoten?

De oproep van de briefschrijver is bij deze gepubliceerd. Ik ben benieuwd naar uw mening.

Rob Somsen
[email protected]