Bijna ongemerkt zijn we de afgelopen weken andermaal getuige geweest van de kracht van de grote en grondige researchcapaciteit van de vrije pers na het ongeluk van het toestel van Germanwings. Het laatste nummer van Der Spiegel (15), die Welt am Sonntag van 12 april, Zeit Online van 10 april geven daar een treffend bewijs van.
Steeds is sprake van een team van kritische journalisten dat met grote nauwgezetheid zelf op onderzoek uitgaat en met belangrijke resultaten naar buiten komt. Ik wil hen hulde brengen omdat zij voor de luchtvaartondernemingen een belangrijke rol vervullen van waakhond tegen allerlei misstanden die kunnen ontstaan onder invloed van de tucht van de geliberaliseerde markten.
We noemen dat de 'countervailing power' van de pers. Waren vroeger de consumentenorganisaties in die rol, nu is het duidelijk dat de schrijvende pers dat is. Het lijkt erop dat de prijsgevoelige consumenten een zodanige druk op de luchtvaartmarkten kunnen leggen dat misstanden kunnen ontstaan die helaas eerst na een ramp door de pers worden blootgelegd. Consumentenorganisaties hebben dan kennelijk weinig tot geen taak of functie meer. Het is goed dat de schrijvende pers zo georganiseerd is en die taak op zich neemt.
Dezelfde ervaring had ik in mijn contacten met de redacteuren van Het radioprogramma Argos (7 februari jl.) en het NOS-journaal (5 april jl.) naar aanleiding van de ramp met vlucht MH17.
Het gevaar is immers niet denkbeeldig dat onder invloed van allerlei internationaal-politieke overwegingen de ware toedracht nooit zal worden blootgelegd. Ik ben er inmiddels van overtuigd geraakt dat dit gevaar tot een minimum zal worden teruggebracht door de buitengewoon kritische schrijvende en sprekende pers, die bovendien over redelijk 'diepe zakken' in tijd en geld mag beschikken. Dat geeft op langere termijn veel vertrouwen.
Op grond van datgene wat de Argos-jounalisten boven water brachten, kwam ik tot de hartekreet 'ontluisterend' ten aanzien van hoe op buitenlandse diplomatieke vertegenwoordigingen de Nederlandse luchtvaartbelangen voortvloeiend uit bilaterale Luchtvaartverdragen worden behartigd. Ik hoop dat ook daaromtrent de 'countervailing power' van onze pers tot heroverwegingen dienaangaande leidt.
Prof. Dr. Hugo B. Roos
Emeritus hoogleraar
[email protected]