Het neergeschoten vliegtuig van Malaysian airlines vloog lager dan gepland en niet meer dan duizend voet boven het luchtruim dat door de Oekraïense autoriteiten gesloten was. Natuurlijk wilde minister Frans Timmermans alleen de feiten open en bloot op tafel leggen en op zich heeft hij dat ook prima gedaan. Maar door de manier waarop hij die feiten vorige week presenteerde, ontstond toch weer een totaal verkeerd beeld van de vlucht zoals die zich vlak voor de ramp afspeelde.
Het is niet de eerste keer en het zal ook wel niet de laatste keer zijn, dat een op zich gewone situatie als een bijzonderheid en soms zelfs als een bijna ramp gepresenteerd wordt.
Wereldwijd vertrekken er dagelijks honderdduizenden vluchten die allemaal op de voor hen meest economische route en hoogte willen vliegen. Die optimale hoogte is afhankelijk van wisselende factoren zoals het gewicht van het vliegtuig en de wind in de hogere luchtlagen. Over het gewicht kun je in het algemeen zeggen, hoe lichter hoe hoger, hoe zwaarder hoe lager. Wat de wind betreft, is het vaak hoe hoger, hoe harder. Bij meer tegenwind loont het daarom soms om wat lager te vliegen en bij meewind wat hoger. De wind is ook een belangrijke factor bij het kiezen van de vliegroute. Je kunt bijvoorbeeld van Amsterdam naar Tenerife vliegen via Dover en Porto, maar ook via Parijs en Madrid. De windsterkte en richting bepalen in dat geval wat op die dag de meest economische route is.
Wat ook meespeelt, bij het kiezen van de route, zijn de kosten die ieder land in rekening brengt als je er overheen vliegt. Het ene land is nu eenmaal duurder dan het andere land. Voordat de definitieve route van de dag gekozen en aangevraagd kan worden, zul je daarnaast ook nog even moeten kijken welke routes beschikbaar zijn. Om dat te kunnen weten, publiceert ieder land dagelijks officiële berichten met daarin alle routes en delen van het luchtruim die op dat moment gesloten zijn.
Tot zover de planning. Als het vliegtuig eenmaal op weg is, bepaalt de verkeersleiding of je ook echt op de gewenste hoogte mag vliegen. Op iedere vliegroute geldt een minimale afstand tussen vliegtuigen die op dezelfde hoogte achter elkaar vliegen. Als er dan meer aanvragen voor een bepaalde hoogte zijn waardoor de minimale afstand op die hoogte niet gehandhaafd kan worden, kiest de verkeersleiding uiteindelijk voor een veilige oplossing waarbij een of meerdere vliegtuigen op dat traject niet op hun ideale hoogte kunnen vliegen.
Op basis van de gepresenteerde feiten kun je daarom eigenlijk alleen maar zeggen dat de MH17 tot het fatale moment een doodgewone vlucht was. Een vlucht waar werkelijk niets bijzonders mee aan de hand was. Nee, MH17 vloog niet te laag!
Jan Cocheret
[email protected]
