Zo zou het gegaan kunnen zijn, die 17de mei precies honderd jaar geleden. Een zwakke tot matige zuidwestenwind met nu en dan wat regen. Kort na twaalven staren een paar mannen in een polderweiland naar de horizon. Ze kijken niet naar iets specifieks; ze speuren meer, zoeken bijna verontrust alsof ze iets kwijt zijn. Een van de mannen houdt met de ene hand zijn hoed vast en gebruikt de andere boven zijn ogen om te turen. Er wordt geen woord gewisseld. De stilte is er een die heerst alsof er eerst iets moet gebeuren voor het leven verder kan.
Een paar uur eerder is er vanaf Croydon Aerodrome, Londen een gehuurde De Havilland DH.16 opgestegen en richting Het Kanaal gevlogen. Jerry Shaw, de piloot, haalt even diep adem net voordat zijn dubbeldekker de krijtrotsen overvliegt terwijl zijn blik zich door de propeller aan de o zo verre overzijde hecht, zijn oren gespitst; geen hapering, de motor loopt als een zonnetje.
Bij Calais een zucht, linksaf, richting België. Over de helft, niet lang voor hij Nederland binnenvliegt.
Even later ontmoeten de twee scenes elkaar. Het geluid van een naderende motor trekt de blik van de speurende mannen naar een donkere stip boven de horizon, waarna het vliegtuig zijn verkennende rondje boven het alleroudste Schiphol maakt, alvorens te landen. De opspinnende wielen geven nog wat meegevoerd Londens stof aan het Haarlemmermeerse gras prijs. Daarmee is de voltooiing van de allereerste vlucht van de zeven maanden eerder opgerichte Koninklijke Luchtvaart Maatschappij voor Nederland en Koloniën een feit.
Het toestel taxiet hobbelend naar het kleine ontvangstcomité, met Albert Plesman als gastheer, maakt een laatste scherpe draai en laat de motor tot rust komen. Jerry Shaw stapt uit en schudt de hand van de prille KLM-directeur. Even later volgen de twee meegekomen passagiers, journalisten, via het tegen de machine aangezette trapje, en zetten daarmee als eerste KLM-passagiers voet op Nederlandse bodem na slechts een dikke twee uur eerder de Engelse te hebben verlaten. De wereld is een stukje kleiner geworden. Meegebrachte pakketten Engelse kranten zijn nog maar net aan de ochtend van deze dag ontsnapt. Jerry overhandigt Plesman een brief van de burgemeester van Londen met felicitaties aan zijn Amsterdamse collega vanwege de zojuist realiteit geworden luchtlijn.
Terwijl het samengestelde gezelschap in de bus wegrijdt naar Amsterdam, blijft eenzaam de DH.16 stilletjes achter, met zijn zachtjes tikkende, afkoelende motor die als een typemachine de geschiedenis schrijft.
Paul Melkert
[email protected]
Deze column verscheen in de mei-editie van Luchtvaartnieuws Magazine, die deels in het teken staan van honderd jaar KLM-vluchten. Klik hier om het magazine te bestellen.
